Het familiewapen
Met familiewapens is het net zo gesteld als met kerkgenootschappen, er bestaan vele varianten terwijl er maar één beschikbare bron is waaruit geput kan worden.
Met het wapen van de familie Knot(t)nerus is het niet anders. Bij het familiewapen van de familie Knot(t)nerus is de grafsteen van Johannes Michaelis Knottnerus in Greetsiel die in 1684 overleed de bron. Op de grafsteen zijn twee duiven te zien die duidelijk naar rechts kijken. Er zijn in de familie veel varianten hierop in omloop. Er zijn duiven die naar links kijken of hun kop hebben omgewend, alsook duiven die hun vleugels uitslaan. De duiven hebben in alle gevallen een olijktak in de snavel.
Om wat meer duidelijkheid te krijgen over ons familiewapen hebben Lee en Carl Knottnerus in 1972 heraldisch tekenaar Karel van den Sigtenhorst van het Centraal Bureau voor Genealogie gevraagd om op basis van de grafsteen in Greetsiel een tekening te maken van het familiewapen die past binnen de algemene regels van de heraldiek. Het resultaat is hieronder te zien. Meteen valt op dat, in tegenstelling tot de grafsteen, de duiven nu naar links kijken. Verklaring daarvoor is dat bij het maken van de grafsteen destijds geen rekening gehouden is met het feit dat de zegelring van de overledenen een spiegelbeeld van het wapen is.
Overzicht familiewapens
Binnen het geslacht Knottnerus zijn verschillende versies van het familie wapen in omloop. Dit uit zich in het feit dat afbeeldingen op ringen en diverse vormen van huisvlijt, zoals tegeltjes, embossing afbeeldingen en borduursels opmerkelijke verschillen vertonen.
op tegel
op perkament (1997)
op tegel
als tekening
Bron: Blomhert-Knottnerus, J.O. (1951), Knottnerus. In Nederland's Patriciaat, 37e jaargang, p. 98, Centraal Bureau voor Genealogie, 's-Gravenhage.
Getekend in 1972 door Karel van den Sigtenhorst, heraldisch tekenaar van het Centraal Bureau voor Genealogie.
Uit een tijdschrift van het Nederlands verbond van Sibbekunde jrg. 4 nr 7.
Sibbekunde is een andere term voor Genealogie. In de bezettingstijd, 1940-1945 mocht van de bezetter het woord "genealogie" niet gebruikt worden, het werd dus: "sibbekunde". Volgens Van Dale is de betekenis van sibbekunde: de sibbekunde (vrouwelijk) genealogie waarbij ook de vrouwelijke lijnen betrokken worden.
Van de heraldische databank van het Centraal Bureau voor Genealogie.
In Greetsiel op het graf van Johannes Michaelis Palatinus Knottnerus te Greetsiel staat het wapen afgebeeld. De grafsteen bevindt zich rechts van de preekstoel.
De familiespreuk
De familiespreuk luidt Consumor aliis serviendo. Het is een variant op het in West-Europa van weleer redelijk bekende Serviendo consumor. Bijvoorbeeld de spreuk van de Duitse staatsman Bismarck in de 19e eeuw luidde Patriae in serviendo consumor: Ich verzehre mich im Dienst fürs Vaterland. Dit werd zelfs als een ethisch gebod gezien, een Maxime in de zin van de Duitse filosoof Kant.
Serviendo consumor, dienende teer ick uyt
De familiespreuk luidt: Consumor aliis serviendo. Het is een variant op het in het vroegere West-Europa redelijk bekende Serviendo consumor. Het Serviendo consumorwordt ook al eerder door P.C. Hooft genoemd en vertaald door hem met ‘Dienende teer ick uyt’ (Emblemata Amtoria, Amsterdam: Willem Jansz, 1611).
Ex Libris
Literatuur
Graf, F. (1969). Aliis in serviendo consumor. Zur Entwicklung einer lateinischer Sentenz.
In: Arcadia. Zeitschrift für vergleichende Literaturwissenschaft, 4, pp. 199-201.
Hartge, R. (2003). Aliis in Serviendo Consumor: Habsburg zur Ehre, Gibraltar zum Ruhm. Landgraf Georg von Hessen-Darmstadt, ein wagemutiger Stratege in schwieriger Zeit.
In: Archiv für Hessische Geschichte und Altertumskunde, NF 61.